Witamina B3, czyli niacyna, zwana jest też witaminą PP lub kwasem nikotynowym, choć nie jest to dokładnie to samo. Witamina PP jest kwasem, a B3 amidem, dlatego często używa się nazw niacynamid i nikotynamid. Praktycznie obie mają takie samo działanie antypelagryczne.
Pelagra to ciężka choroba, która dziś występuje bardzo rzadko. Ale początkowe objawy niedoboru witaminy B3 są odczuwane przez wielu ludzi.

W 1938 r. oceniano, że w USA chorych na pelagrę było 200 tysięcy osób, a zmarło na nią 3500 osób. Polska nazwa „rumień lombardzki" pochodzi stąd, że kiedyś w Lombardii szerzyła się ona jak epidemia. Podczas drugiej wojny światowej znowu wróciła. Panowała głównie wśród jeńców w obozach i wysiedlonych. W 1914 r. słynny polski uczony prof. dr Kazimierz Funk wysunął hipotezę, że pelagra jest skutkiem niedoboru jakiejś witaminy. Profesor Funk wykrył niacynę, czyli amid kwasu nikotynowego. Na potwierdzenie istoty działania tego związku trzeba było czekać jeszcze ponad dwadzieścia lat. W tym czasie amerykański entuzjasta prof. Funka, dr Goldberger stosował przy pelagrze diety, które zawierały witaminę PP. Choć ilość witaminy PP była 3 razy mniejsza niż obecna dawka zapobiegawcza, dr Goldberger uzyskiwał rewelacyjne wyniki leczenia pelagry. Dopiero później zrozumiano, że w tej diecie było również dużo tryptofanu (aminokwas), z którego drobnoustroje żyjące w jelitach potrafią syntetyzować kwas nikotynowy.
Ostre objawy pelagry to tzw. język truskawkowy, zapalenie języka i całej jamy ustnej. Dochodzą do tego nudności, wymioty, bóle brzucha, zaparcia i biegunki, nieraz niedokwaśność soku żołądkowego. Najczęściej na rękach, a także na twarzy, szyi i na udach pojawiają się symetryczne zaczerwienienia, obrzmienia i odstawanie naskórka. Samopoczucie psychiczne też jest złe, wręcz depresyjne. Chory ma bóle głowy, bezsenność, traci pamięć, jest nadwrażliwy, razi go silne światło, jasne barwy, głośna muzyka. Czasem wpada w melancholię, ma halucynacje, jest podniecony, drżą mu ręce. Wydawać się może, iż pogrąża się w ciężką chorobę psychiczną. Pelagra nie jest wyłącznie wynikiem niedoboru witaminy B3, ale jest poliawitaminozą, gdyż zwykle towarzyszy jej też niedobór innych witamin z grupy B, a także C i A. Nieraz objawy są tak zamaskowane, że nie podejrzewa się pelagry, a neurastenię. Dopiero gdy się choroba powoli rozwinie, łatwiej poznać to schorzenie. Najbardziej charakterystycznym jej objawem są zmiany na języku, choć i one mogą być skutkiem innych chorób.
W Polsce spotyka się objawy zespołu niedoboru niacyny, w postaci bezsenności, niepokoju, irytacji, rozdrażnienia, niemożności skupienia uwagi.
„Czym dla kości jest wapń, tym dla mózgu jest witamina B3”.
W przypadku niedoborów witaminy B3 nie można efektywnie pracować i uczyć się. Skutkiem braku tej witaminy jest słaba pamięć, brak szybkiego kojarzenia i bezsenność. Często "zapominanie" u starszych ludzi usprawiedliwiane jest wiekiem, ale niestety najczęściej spowodowane jest brakiem witaminy B3. Z badań wynika, że ponad 10% ludzi po 60 roku życia ma oznaki niedoboru witaminy B3. Ponad 9% kobiet i ponad 8% mężczyzn w wieku między 18 a 44 rokiem życia ma znaczne niedobory niacyny.
Prof. dr Edwin Boyle z USA, który pracował nad niacyną ponad 20 lat, uważa, że niacyna pomaga w usuwaniu złogów cholesterolu w naczyniach krwionośnych. Usuwa też zbędne produkty procesów katabolizmu i łagodzi dolegliwości artretyzmu.
Jadamy za dużo cukru, a za mało chleba razowego, kasz i ryżu bogatego w witaminy grupy B.
Ludzie, którzy prawie nie jadają cukru i słodyczy, a ich dieta jest urozmaicona, na ogół nie potrzebują uzupełniania witaminy B3. Ale jeżeli ktoś lubi słodycze lub pija alkohol, wówczas jego organizm potrzebuje 3 razy więcej tej witaminy, niż wynosi norma.

autor zdjęcia Paweł Uchorczak
https://szkolakrajobrazu.pl/pawel-uchorczak