Rola miedzi

Miedź w wątrobie podlega przyłączaniu do enzymów, które biorą udział w wielu procesach komórkowych. Może występować zarówno w postaci utlenionej Cu²⁺, jak i zredukowanej Cu⁺, dlatego pełni rolę kofaktora w wielu enzymach (czynnika niezbędnego enzymom do katalizowania konkretnych reakcji biochemicznych).

Enzymy zawierające miedź

1. Oksydaza cytochromu C – znajdująca się w łańcuchu oddychania wewnątrzkomórkowego w mitochondriach. Jej brak prowadzi do zaburzeń nerwowo‐mięśniowych. Oksydaza cytochromu C jest dezaktywowana przez cyjanki, siarkowodór i tlenek węgla, co prowadzi to do śmierci komórek. Nawet jeden wdech siarkowodoru lub tlenku węgla może doprowadzić do śmierci);

2. β‐hydroksylaza dopaminy (DβH); katecholaminy (dopamina, adrenalina i noradrenalina) są wytwarzane z L-tyrozyny, której głównym źródłem jest fenyloalanina. L-tyrozyna w obecności hydroksylazy tyrozynowej, metylotetrahydropterydyny, NADPH, tlenu cząsteczkowego i Fe⁺² przekształca się w DOPA, a ta przy udziale dekarboksylazy i witaminy B₆ w dopaminę, która pod wpływem β‐hydroksylazy dopaminy (DβH) w obecności jonów miedzi, tlenu cząsteczkowego, witaminy C (kwasu askorbinowego) i kwasu fumarowego tworzy noradrenalinę. Noradrenalina w komórkach rdzenia nadnerczy przy udziale N-metylotransferazy przyłącza grupę metylową z S–adenozynometioniny (SAM) tworząc adrenalinę (niewielkie ilości adrenaliny tworzą się w sercu, mózgu i komórkach neuroendokrynnych aorty brusznej).

a. Katecholaminy regulują własną syntezą na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego, poprzez wpływ na hydroksylazę tyrozynową i β-hydroksylazę dopaminy.

b. Efektywność regulacji równowagi pomiędzy dopaminą, adrenaliną i noradrenaliną, wpływa na autonomiczny układ nerwowy, który regulując homeostazę organizmu, równoważy dominację współczulną i przywspółczulną.

c. W przypadku niedoboru DβH powikłania pojawiają się wkrótce po urodzeniu. Są to: wymioty, odwodnienie, niedociśnienie, hipotonia mięśni, hipotermia, hipoglikemia.

d. Osoby dotknięte niedoborem DβH mają niedobór noradrenaliny i adrenaliny, co może prowadzić do hipotonii (niedociśnienia powodującego zawroty głowy, zaburzenia widzenia, omdlenia), opadania powiek, przekrwienia błony śluzowej nosa, omdleń przy przechodzeniu z pozycji leżącej do pozycji pionowej, nadmiernego pocenia się, u mężczyzn problemy wytryskiem nasienia, nadmiernej ruchliwości, zaburzeń układ krążenia (w elektrokardiogramie nieprawidłowości załamka T).

e. Niedobór DβH generuje nadmiar dopaminy, co może wpływać na trawienie, wywołując wymioty i zaburzenia motoryki w przewodzie pokarmowym.

f. W depresji, schizofrenii i nawracających migrenach zaobserwowano u wielu Pacjentów trzykrotny wzrost ilości dopaminy, przy spadku aktywności DβH.

3. Tyrozynaza – enzym umożliwiający produkcję melaniny. Jego brak prowadzi do zaburzenia pigmentacji skóry i włosów.

4. Oksydaza lizynowa tworzy połączenia kolagen‐elastyna. Miedź aktywuje oksydazę lizynową, razem z witaminą C i cynkiem tworzą elastyny znajdujące się w skórze. Elastyna jest niezbędna do utrzymania odpowiedniego napięcia i elastyczności skóry. Z wiekiem sprawność biosyntezy elastyny zmniejsza się, w wyniku czego powstają zmarszczki. Niedobór elastyny powoduje pękanie naczyń krwionośnych, a dłuższym okresie czasu sprzyja powstawaniu osteoporozy.

Oksydaza lizynowa ma wpływ na tworzenie się kolagenu, z którego składają się i dobrze funkcjonują: tkanka łączna, kości, skóra, ścięgna, chrząstki, mięśnie, żyły i tętnice.

Dobra jakość żył i tętnic zapobiega wylewom wewnętrznym.

Właściwa synteza kolagenu jest również konieczna do właściwego gojenia się ran.

5. Ceruloplazmina jest oksydazą osocza - bardzo ważnym elementem bariery antyoksydacyjnej. Ceruloplazmina pełni funkcję ferroksydazy utleniającej Fe²⁺ do Fe³⁺ , a jej niedobór prowadzi do hemochromatozy (spierzchania żelaza w wątrobie) i anemii.

6. Dysmutaza ponadtlenkowa cytoplazmatyczna (Cu Zn SOD) i mitochondrialna (Mn SOD) to enzymy stanowiące pierwszą linię obrony przed propagacją reakcji wolno-rodnikowych, który chroni błony komórkowe przez szkodliwym działaniem wolnych rodników. Miedź może zatem pomóc w zapobieganiu chorób cywilizacyjnych.

autor zdjęcia Paweł Uchorczak
https://szkolakrajobrazu.pl/pawel-uchorczak