1. Profilaktyka zdrowych.

1.1. Izolacja i higiena:
a) dla dzieci i dorosłych w granicach zdrowego rozsądku,
b) dla seniorów 50+ izolacja i higiena w możliwie jak największym zakresie.
1.2. Dieta:
a) ułożona przez profesjonalnego dietetyka,
b) cechy diety na okres jesienno – zimowy: zróżnicowana, rozgrzewająca, przeciwzapalna (nisko-histaminowa, z uwzględnieniem większej ilości salicylanów, jeżeli jest to możliwe), poprawiająca stan psycho - emocjonalny,
1.3. Wsparcie diety suplementacją witaminowo - mineralną:
a) błonniki rozpuszczalne (fruktany, np.: inulina z cykorii, 0,5 grama dziennie) i nierozpuszczalne (4-8 gramów dziennie),
b) bakterie symbiotyczne (Lactobacillus plantarum) 3 razy dziennie lub według potrzeb określonych przez lekarza lub dietetyka,

c) witamina C (3 gramy dziennie), B-kompleks (900 - 1200% dziennie), E, D3 - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,
d) minerały: cynk (3 gramy na kg masy ciała przez 1 tydzień, potem 2 gramy na kg masy ciała przez dwa tygodnie, potem 30 mg dziennie przez miesiąc), selen (200 mcg przez miesiąc), magnez (600 - 800 mg dziennie) - najlepiej, aby ilość suplementu była zalecona przez dietetyka lub lekarza,

e) czosnek (12-18 mg allicyny dziennie) - najlepiej, aby ilość suplementu była zalecona przez dietetyka lub lekarza,

f) niezbędne nienasycone kwasy tłuszczone: DHA, EPA - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,
g)antyoksydanty: kurkumina, kwercetyna, hesperydyna, rutyna, proantocyjanidyny - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,

1.4. Aktywność fizyczna – regularna, codzienna, zwiększająca pojemność płuc (każdy powinien na jednym wydechu policzyć do trzydziestu, to jest minimum), zależna od predyspozycji i upodobań; nie wskazane jest zbyt duże obciążenie organizmu, mogące prowadzić do kontuzji, deficytu energetycznego, wychłodzenia organizmu.

2. Profilaktyka zarażonych i chorujących objawowo; osób powyżej 65. roku życia, z chorobami płuc, serca, nerek, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą (i innymi chorobami autoimmunologicznymi), chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobami układu oddechowego, obniżoną odpornością wrodzona lub nabytą, pacjentów onkologicznych, otyłych (BMI ponad 30).
2.1. Izolacja i higiena w możliwie jak największym zakresie.
2.2. Dieta wspierająca terapie, zgodna z zaleceniami towarzystw medycznych, ułożona przez dietetyka.
2.3. Wsparcie diety suplementacja witaminowo - mineralną:
a) suplementy wspierające terapie, np. w chorobach autoimmunologicznych zalecane są suplementy diety o potencjale odżywczym, antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym, w zakresie działania doraźnego i kształtującego równowagi metaboliczne na przyszłość,
• przykład 1: kurkuminy, czynnik epigenetyczny wyciszający/regulujący ekspresje genu odpowiedzialnego za biosyntezę enzymu COX2,
• przykład 2: likopen, zmniejsza ryzyko raka prostaty, modulując ekspresję genów związanych ze stanem zapalnym, apoptozą i progresją raka; - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety; w chorobach metabolicznych;
• przykład 3: berberyna mi. in. działając regulacyjne na funkcje kognitywne oraz memoryzację korzystnie zmieni przebieg cukrzycy i chorób demencyjnych, itd.
b) błonniki rozpuszczalne (fruktany) i nierozpuszczalne - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,
c) bakterie symbiotyczne według potrzeb określonych przez lekarza lub dietetyka,
d) witaminy B-kompleks, C, D3, E - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,
e) minerały: cynk, selen, magnez - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,

f) niezbędne nienasycone kwasy tłuszczone: DHA, EPA - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety,

g) antyoksydanty: kwercetyna, berberyna, kurkumina, hesperydyna, rutyna, proantocyjanidyny - ilość zalecona przez dietetyka lub producenta suplementu diety.
UWAGA:
Stosując suplementacje witaminowo – mineralną należy przestrzegać następujących zasad:
• żywienie musi być zrównoważone, to znaczy: niedobory i nadmiary składników żywieniowych są niekorzystne, zawsze dążymy do optymalnego nasycenia organizmu,
• ważniejsza/efektywniejsza od ilości jest jakość suplementu, który najlepiej aby był pochodzenia naturalnego tzn. ekstrakt roślinny lub zwierzęcy,
• elementy żywieniowe rozpuszczalne w wodzie zażywamy bezpośrednio przed posiłkiem, np. witaminę C (oprócz odżywiania buforuje soki żołądkowe); w trakcie posiłku, np. izolaty białkowe, bezpośrednio po posiłku, np.: minerały, witaminy B-kompleks, antyoksydanty,
• elementy rozpuszczalne w tłuszczach, czyli witaminy A, E, D, K i Omegi 3, przyjmujemy pół godziny przed posiłkiem, aby były wykorzystane w procesach metabolicznych, a nie zmagazynowane w komórkach tłuszczowych,
• do nasycenia organizmu elementami rozpuszczalnymi w tłuszczach potrzebujemy od kilku tygodni do kilku miesięcy,
• elementami odżywczymi rozpuszczalnymi w wodzie możemy nasycić swój organizm w kilka godzin lub kilka dni,
• suplementacja może być przyczynowo - skutkowa na określony czas, np. na skurcze to należy brać magnez;
• suplementacja może być stosowana przez dłuższy okres w celu:
◦ kształtowania dobrych tendencji zdrowotnych poprzez wykorzystanie elementów żywieniowych jako czynników epigenetycznych, np. jestem nosicielką mutacji genu BRCA1 to zażywam likopen i selen, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo pojawienia się choroby nowotworowej; mam zagrożenie chorobą wirusową, zażywam cynk, itd.,
◦ niwelowania długotrwałych zaburzeń/chorób metabolicznych, np. mam cukrzycę, dlatego stosuję witaminy grupy B, antyoksydanty i lecytynę; mam osteoporozę muszą zażywać wapń z witamina D3; itd..
◦ wspierania wielomiesięcznych stanów fizjologicznych, np. kobieta w ciąży musi zażywać kwas foliowy; itd.,
◦ regulowania mechanizmów dominujących w określonych typach metabolicznych, np. mam szybki metabolizm z dominacją w AUN współczulną, powinienem zażywać regularnie magnez; itd.,
◦ wsparcia procesów rehabilitacji, np. po chorobie Covid-19 straciłem wiele kilogramów, aby zapobiec kacheksji należy spożywać izolaty białkowe, witaminy B kompleks, itd.,

UWAGA: program suplementacji witaminowo - mineralnej jest nieodłączną częścią diety. Dieta kształtuje podaż substratów energetycznych i środowisko w cyklicznym procesie odżywiania.

Wszystkie wymienione zasady wykorzystujemy przy układaniu indywidualnych programów żywieniowych,

A dieta? Dietetyka jest sztuką. Wykorzystuje wiedzę do reformowania gustów smakowych. Celem dietetyki jest wskrzeszenie instynktu żywieniowego. Osoba dobrze komplementarnie odżywiona staje się własnym dietetykiem. Zaczyna jeść to co jej najlepiej służy i jednocześnie najlepiej smakuje. Tak osiąga się dobrostan zdrowotny na długie lata.

Najlepszym narzędziem diagnostycznym powalającym rozpoznać potrzeby żywieniowe i na tej podstawie uzyskać indywidualny program żywieniowy - jest analiza pierwiastkowa włosów (APW) wykonana w NZOZ Biomol-Med.

3. Choroba Covid-19.
3.1. Osoba zarażona lub taka, u której pojawiły się już pierwsze symptomy (gorączka, ogólne osłabienie, suchy kaszel, bóle mięśni i głowy, zaburzenia węchu i smaku, katar, biegunka, ) bezwzględnie musi skontaktować się z lekarzem i bezwzględnie przestrzegać wszystkich jego zaleceń. Rozróżniane są cztery stopnie przebiegu choroby Covid-19:
a) pierwszy stopień bezobjawowy lub łagodny; w przypadku wystąpienia: nieżytu nosa lub bólu gardła, kaszlu, problemów żołądkowo-jelitowych (nudności, wymioty, biegunka), złego samopoczucia, gorączki poniżej 38°C, zalecana jest izolacja domowa; w izolacji domowej, wskazane jest wykorzystanie pulsoksymetru, w celu monitoringu nasycenia krwi tlenem. W przypadku obniżenia się nasycenia poniżej normy lub w przypadku zaostrzenia przebiegu choroby bezzwłocznie należy wezwać karetkę pogotowia.
b) drugi stopień przebiegu choroby Covid-19: gorączka powyżej 38°C, uporczywy suchy kaszel, duszność; to są symptomy zwiększonego ryzyka na pogorszenie stanu klinicznego, dlatego konieczne jest monitorowanie i podjęcie działań, przyśpieszających eliminację skutków zakażenia, prowadzonych w szpitalu, najważniejsza jest tlenoterapia; są leki ograniczające agresywność wirusa, których efektywność jest zależna od indywidualnych predyspozycji metabolicznych (na ten temat trwają dyskusje); lekarze dobierają terapie na bieżąco, zależnie od sytuacji, wykorzystując wspominane leki, jako jedną z co najmniej 30 innych terapii leczniczych.
c) trzeci stopień to ciężka choroba klinicznie niestabilna z niewydolnością oddechową, stosuje się tlenoterapię, nawodnienie dożylne, leczenie farmakologiczne.
d) czwarty stopień to stan krytyczny, leczenie na oddziale intensywnej terapii, wentylacja mechaniczna, ECMO.
4. Po chorobie Covid-19.
Wkrótce ciąg dalszy…

autor zdjęcia Paweł Uchorczak
https://szkolakrajobrazu.pl/pawel-uchorczak