Największe odkrycie ludzkości.

17-tego sierpnia 2012 roku w czasopiśmie Science opublikowany został tekst o mechanizmach obrony immunologicznej bakterii przed inwazją wirusów. Mechanizm ten nazwano CRISPR/Cas9. W podsumowaniu autorzy napisali: „proponujemy metodologię, która ma znaczny potencjał w namierzaniu genów i w modyfikowaniu genomu”. Autorzy tego opracowania dokonali największego odkrycia w historii życia na Ziemi. Okrycie to jest początkiem rewolucji biologicznej na Ziemi. Odkryli największą tajemnicę Natury… jak zmieniać i programować formy życia. Ich praca została doceniona przez Komitet Noblowski. Emmanuelle Charpentier, Jennifer A. Doudna i Virginijus Šikšnys zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Jennifer Doudna z Samem Sternbergiem w książce "Edycja genów. Władza nad ewolucją" opisali jak bardzo szerokie zastosowanie może znaleźć technologia CRISPR/Cas9. Dzięki niej mogą być tworzone nowe odmiany roślin, np.: odporne na choroby ryż, pszenica, kukurydza, pomidory, rośliny strączkowe ze zwiększoną zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. CRISPR jest powszechnie wykorzystywana do tworzenia nowych modeli badawczych. np. zwierząt transgenicznych. Administracje poszczególnych krajów wprowadziły przepisy regulujące wykorzystanie technologii CRISPR do edytowania ludzkiego genomu. Ale, ludzka chciwość nie ma granic. Czy już żyjemy w epoce nadludzi, „ludzi-bogów”?
CRISPR-Cas9 nowe narzędzie inżynierii genetycznej, które można wykorzystać terapeutyczne, w leczeniu dotychczas nieuleczalnych chorób. Jednakże, od lat toczą się spory prawne o pierwszeństwo do praw autorskich i patentów. Myślę, że pomimo toczących się sporów, laboratoria badacze pracują „pełną parą” wykorzystując technologie CRISPR w rożnych projektach.
(Doudna JA, Charpentier E. i inni A programmable dual-RNA-guided DNA endonuclease in adaptive bacterial immunity. Science. 2012;337:816–821)

Czy modyfikacje genetyczne wykorzystywane w produkcji rolnej mają wpływ na zdrowie populacyjne?
Liczebność ludzkości rośnie bardzo szybko. Rośnie jednocześnie zapotrzebowanie na produkty spożywcze. Rynek artykułów spożywczych został zdominowany przez koncerny, mające na celu wyprodukowanie jak największej ilości produktów, nie zważając na ich jakość.
Na szeroka skalę jest wykorzystywana technika GMO. Bezpośrednio podmieniając określone geny modyfikujemy produkty przemysłu rolnego. W efekcie mamy odporne na pasożyty i warunki atmosferyczne monokultury rolne o nienaturalnie wysokiej wydajności. Potrafimy połączyć konkretne geny z cechami fizjologicznymi zwierząt. Wykorzystujemy tą wiedzę w procesie doboru genetycznego wyselekcjonowanych osobników.
W 2019 roku mieliśmy krowy produkujące 12 tysięcy litrów mleka rocznie, podczas wywoływanych sztucznie trzech laktacji. W roku 1980 średnia wydajność krowy to ponad 3 tysięcy litów mleka. Dobór genetyczny skutkuje bardzo wysoką wydajnością, ale niestety, również zmianą jakościową mleka. W mleku zmieniła się kazeina. Został podmieniony jeden z 209 aminokwasów beta-kazeiny. Na pozycji 67 w łańcuchu aminokwasów, prolina została zamieniona histydyną. Struktura przestrzenna kazeiny z histydyną na pozycji 67 sprzyja nietypowemu trawieniu łańcucha peptydowego. Nasze enzymy trawienne, tnąc łańcuch aminokwasowy, produkują peptyd beta-kazomorfiny-7 (BCM7). W ten sposób powstaje związek o charakterze opioidu, zaburzający rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego człowieka. Na szczęście coraz powstaje coraz więcej gospodarstw prowadzących hodowlę krów produkujących 3-4 tysiące litrów mleka rocznie; mleka zawierającego dobrą naturalną kazeinę, tzw. A2.
W pszenicy wprowadzono modyfikacje genetyczne, dzięki którym pszenica jest bardziej odporna na choroby, i jednocześnie wytrzymalsza w trudnych warunkach atmosferycznych. Zmiany te skutkują tym, że pszenica wytwarza zmodyfikowany gluten. Gluten to nazwa ponad 200 białek wytwarzanych przez różne rośliny. Gluten jest odpowiedzialny za wzrost chleba i nadanie mu miękkiej, elastycznej struktury. Zwiększona ilość glutenowego białka, alfa-gliadyny jest przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Znane są trzy rodzaje chorób związanych z niepożądaną reakcją na gluten: celiakię, alergię na pszenicę i nieceliakalną nadwrażliwość na gluten (NNG). U wielu osób występują niekorzystne objawy po spożyciu zbóż glutenowych. Bardzo często nie udaje się jednoznacznie zdiagnozować żadnej z wymienionych chorób. Celiakia to równocześnie choroba autoimmunologiczna i nadwrażliwość na gluten. Łatwo je zdiagnozować za pomocą odpowiednich testów. Trudniej jest z nieceliakalną nadwrażliwością na gluten (NNG). Tylko u około 50% pacjentów z podejrzeniem NNG można wykryć IgG oraz IgA przeciwko składnikowi glutenu, czyli białku nazwanym gliadyną. Jeżeli po wykluczeniu z diety zbóż glutenowych, czyli pszenicy, żyta, jęczmienia, orkiszu, następuje jedynie złagodzenie dolegliwości, może to oznaczać, że problemem jest nie tylko gluten, ale także inne komponenty zbóż glutenowych. Nadwrażliwość organizmu na składniki pokarmowe manifestuje się poprzez objawy jelitowe i pozajelitowe, w postaci tzw. komponentu immunologicznego. Obecnie mówi się o całym spektrum nieceliakalnych reakcji na zboża glutenowe. Do zaburzeń jelitowych zalicza się: wzdęcia, biegunki, zaparcia, przelewanie się w żołądku i jelitach połączone z bólami. Zaburzenia poza jelitowe mogą być bardziej uciążliwe. Występują bóle mięśni, stawów, egzemy, wysypki i dysfunkcje układu nerwowego, najczęściej bóle głowy z tzw. mgłą mózgową lub zaburzenie koordynacji, czyli ataksje glutenowe będące objawem celiakii. Celiakia jest chorobą łatwo rozpoznawalną w określonym procesie diagnostycznym. W przypadku nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten nie ma badań laboratoryjnych, które by ją jednoznacznie diagnozowały. W tym zaburzeniu nie ma typowych swoistych przeciwciał. Nie wiemy, jak rygorystycznie należy przestrzegać diety bezglutenowej. Nie wiemy, jak długo należy ją stosować. Wiemy, że prowadzi do poważnych niedoborów składników odżywczych, będącymi przyczyną chronicznego zmęczenia i osłabienia układu odpornościowego.

Dziś mleko krowie i pszenica mogą być źródłem egzorfin (kazomorfiny i gluteomorfiny), mających charakter opioidów. Oznacza to, że te dwa modyfikowane genetycznie źródła pokarmowe nie tylko są przyczyną alergii, ale również zaburzeń rozwojowych układu nerwowego u dzieci, a u dorosłych problemów z równowagą psycho - emocjonalną.
Nasz stan psychiczny można zaliczyć do ważnych czynników epigenetycznych. Zaburzenia równowagi psycho – emocjonalnej poprzez zespół receptorów adrenergicznych mogą bezpośrednio wpływać ekspresje genów determinujących efektywność układu komórek limfatycznych i systemu dopełniacza, czyli ponad 100 białek integrujących odpowiedź immunologiczną.

Już wkrótce problem glutenu zostanie rozwiązany. Wykorzystując technikę CRISPR/Cas9 hiszpańscy naukowcy stworzyli zboża zmodyfikowane genetycznie. Usunięto 35 z 45 genów kodujących alfa-gliadynę, składnik glutenu odpowiedzialny za nietolerancję tej substancji. W ten sposób w przyszłości będzie poprawiana jakość artykułów spożywczych.
Podglądając Naturę udało się nam wykraść tajemnicę kształtowania informacji zawartej w niciach nukleotydów. Na podstawie tej wiedzy stworzyliśmy technologię „nożyczek molekularnych”, nazwaną CRISPR/Cas9. Dzięki niej możemy niwelować problemy zdrowotne wygenerowane, przede wszystkim choroby autoimmunologiczne, wywołane przez czynniki ze zdegradowanego przez nas środowiska.
Ta technologia jest szansą na wyeliminowanie wielu chorób nieuleczalnych, takich jak: nowotwory mózgu, stwardnienie rozsiane, łuszczyca, itd. Potencjał CRISPR jest tak potężny, że może być wykorzystany do zwalczenia pandemii Covid-19. CRISPR może ochronić ludzkość przez wszystkimi następnymi, a pandemia Covid-19 może być ostatnią na Ziemi.
Koniec części czwartej.

autor zdjęcia Mariusz Bedyniak